آشنایی با قطعات تشکیل دهنده خودرو(گژنپین)
گژن پین (به انگلیسی: piston pin) یا انگشتی میله‌ای است تو خالی که سر کوچک شاتون را به پیستون مربوط می‌کند. برای آنکه در عین سخت بودن، حالت خمش نیز داشته باشد پس از تهیه آن از فولاد به‌سازی شده، سطوح خارجی آن را با روش سمانتاسیون سخت می‌کنند.
گژنپین میله ای است استوانه ای که جنس آن از فولاد می باشد و بایستی گژنپین در مقابل ضربات حاصل از احتراق مقاوم باشد برای مقاومت بیشتر آن را آبکاری و صیقل می دهند. گژپین محور اتصال دهنده شاتون به پیستون است. شرکت تولیدی پیستون ایران (IPMCo) با در اختیار داشتن ماشین آلات و تجهیزات کامل تولید گژنپین با تکنولوژی شرکت UKM آلمان ، اولین و تنها تولید کننده گژن پین استاندارد در ایران می باشد. کلیه گژپین ها به روش اکسترود طی عملیات برش ، پرس ، فسفاته کاری ، عملیات حرارتی ، سنگزنی و سوپر فینیشینگ تولید می شوند.
روش اتصال گژنپین
شاتون از وسط پیستون بالا می‌آید. وسط پیستون نیز محلی برای گذر کردن گژنپین است. در واقع گژنپین از این حفره پیستون عبور می‌کند و با گذشت از حفره بالای سر شاتون، از سمت دیگر پیستون بیرون می‌آید و به این ترتیب، این دو قطعه به هم متصل می‌شوند. اما از آنجایی که فشار و سرعت حرکت در این قسمت زیاد است، باید روانکاری آنها نیز به خوبی انجام شود. به این خاطر از یک بوش در دور گژنپین استفاده می‌شود تا گژنپین درون آن قرار بگیرد. همچنین در بعضی موتورها گژنپین در داخل سوراخ کوچک شاتون ثابت است و به اصطلاح عامیانه پرس می شود و فقط در داخل سوراخ های پیستون حرکت می کند.روانکاری فقط در داخل سوراخ های پیستون از طریق سوراخ بر روی قسمت قرارگیری گژنپین در پیستون و یا از طریق شیارهای داخل سوراخ های پیستون انجام می گیرد.
بطور کلی گژنپین محور اتصال دهنده شاتون به پیستون است اتصال و درگیری گژنپین با پیستون و شاتون به پنج صورت انجام م گیرد :
1- گزن پین در داخل بوش برنزی ومحل نشیمن خود روی پیستون کاملا آزاد بوده و می تواند به راحتی حرکت نماید این حالت کاملا آزاد نامیده می شود و پیستون در این نوع معمولا آلومینیومی است و در این وضعیت خارهای نگهدارنده در شیارهای مخصوص داخل سوراخ های پیستون قرار گرفته و ازحرکت گژنپین جلوگیری می کند.
2- سوراخ سر کوچک شاتون چاکدار بوده و به وسیله پیچ قفلی بسته می شود هم چنین در دو سمت پیستون بوش های برنزی در داخل نشیمن گژنپین قرار داده شده و پیستون از نوع چدنی است.
3- گژنپین به وسیله پیچ قفلی مانند حالت قبل بسته شده فقط در سوراخ های پیستون بوش برنزی وجود ندارد همچنین پیستون از نوع آلومینیومی است.
4- گژنپین با فشار دستگاه پرس به سر کوچک شاتون جا زده شده و سر کوچک شاتون و سوراخ های پیستون بوش ندارد قطر گژنپین 0.3 میلیمتر بزرگتر از قطر سر کوچک شاتون است تا گژنپین کاملا در محل سفت بوده و نتواند لق شود. در این حالت بهتر است که قبل از زمان درگیری سر کوچک شاتون را بوسیله کوره های مخصوص یا اجاق برقی گرم کرده تا حالت انبساطی پیدا کند سپس خیلی سریع درگیری را انجام داده تا وقتی که شاتون سرد شود و به حالت اولیه خود برگردد کاملا گژنپین را سفت می کند.
5- گژن پین به وسیله پیچ قفلی به پیستون بسته شده و سر کوچک شاتون دارای بوش برنزی بوده و پیستون از نوع چدنی است.
روغنکاری گژنپین
روغنکاری گژنپین به دو روش عمده صورت می‌گیرد.
روش اول:ممکن است شاتون در امتداد خود تا بالا دارای سوراخ روغنکاری باشد و از این طریق روانکار به گژنپین برسد.
روش دوم:ممکن است پیستون در زیر رینگ‌های روغنی خود دارای منافذی برای عبور روغن به سمت گژنپین باشد(در شاتون های پرسی فقط روش دوم قابل استفاده است).ساییده‌شدن و لقی بیش از حد این قطعه درون شاتون، منجر به ایجاد صدایی تق‌تق مانند درون موتور می‌شود که برای رفع آن لازم است تا موتور باز شود. به همین خاطر روانکاری درست موتور و تعویض به موقع روغن برای روانکاری قطعاتی مثل گژنپین که به صورت مستقیم روانکاری نمی‌شوند، اهمیت بالایی پیدا می‌کند.
