تون آپ(تنظیم موتور)فصل اول مباحث موتور خودرو قسمت دوم

1- شناخت سوپاپها برای فیلر گیری

2- مقدار لقی و فاصله مجازی که باید برای سوپاپها با فیلر میزان کنیم بدست اورده باشیم

3- این مقدار لقی بسته به دستور کارخانه باید در حالت سرد یا گرم برای فیلر گیری موتور ماشین ضروری است

4- شناخت احتراق سیلندر های مورد نظر برای فیلر گیری از راههای مختلف

5– اماده کردن فیلر با شناخت نوع ماشین و تبدیل فیلر در صورت نیاز

قیچی سوپاپهای موتور

قیچی سوپاپ ها در کار موتور تاثیر زیادی دارد برای  اینکه یک سیلندر در حالت تنفس قرار گیرد لازم است سوپاپ هوای ان شروع به باز شدن کند وقتی که پیستون از نقطه مرگ بالا بطرف نقطه مرگ پایین حرکت می کند و  سوپاپ هوا باز است  و در حالت تخلیه که  پیستون  از نقطه مرگ پایین به طرف نقطه مرگ بالا حرکت می کند  سوپاپ دود باز است  تا دود از داخل سیلندر تخلیه شود در قسمت تایمینگ سوپاپها سوپاپ  هوا  چند  درجه مانده  که پیستون به نقطه  مرگ بالا  برسد باز می شود که این  نوع باز شدن را اوانس سوپاپ  هوا  می نامیم زمانی که میل لنگ را می چرخانیم ابتدا سوپاپ دود باز شده تا در زمان تخلیه دود تخلیه شود و سپس  سوپاپ  دود  شروع به بسته  شدن  کرده  و  در انتهای بسته شدن سوپاپ دود سوپاپ  هوا شروع به باز شدن می کند این حالت یعنی اخر بسته شدن سوپاپ دود و اول باز شدن سوپاپ هوا را قیچی سوپاپ  (اله کلنگی) یا بالانس می گویند باز و بسته شدن سوپاپ را می توان از روی فنر یا حالات اسبک و در موتورهای  میل  سوپاپ  رو از شکل بادامک میل سوپاپ تشخیص داد برای فیلرگیری صحیح باید زمان سوپاپ ها و فاصله اسبک  یا  تایپت را با هم میزان کرد که تایمینگ سوپاپها در انها تاثیر نداشته  باشد و با توجه به دیاگرام سوپاپ  متوجه می شویم  زمانی که پیستون در حالت احتراق است تایمینگ سوپاپ ها در ان هیچ گونه تاثیری ندارد  پس بهترین حالت  برای فیلر گیری زمانی است که یک  سیلندر  در اول حالت احتراق  باشد و  پیستون  در  نقطه مرگ  بالا باشد  در مجموع  دانستن  قیچی سوپاپها برای یک تعمیر کار ضروری می باشد.

نحوه صحیح تایمینگ و فیلرگیری سوپاپ ها

به جهت افزايش راندمان حجمي بايد عملكرد مكانيزم سوپاپ را بهينه سازي نمود. از نقطه نظر تئوري هر كدام از مراحل عملكردي موتور چهار زمانه به ميزان 180 درجه از گردش ميل لنگ مي باشد ، ولی از نقطه نظر عملی به جهت افزايش راندمان حجمي ، بهتر است كه مدت زمان فرآيندهاي مكش و تخليه افزايش يابد ، در اين صورت دود بهتر تخليه شده و عمل مكش سوخت و هوا به درون سيلندر نيز مطلوبتر انجام مي شود.

از اينرو با بهينه سازي پروفيل بادامك هاي ميل بادامك مدت زمان باز بودن سوپاپ های هوا و دود را زيادتر نموده و باعث افزايش راندمان حجمي موتور مي گردد . براي تشريح عمل زمان بندي يا تايمينگ  سوپاپ ها مطابق شكل از چهار دايرة متحد المركز که بیان کنندة دایرة گردش میل لنگ است ، استفاده مي گردد. دايره ها از بيرون به سمت داخل نشان دهنده مقدار درجة اختصاص يافته برحسب گردش ميل لنگ به فرآيندهاي مكش ، تراكم ، احتراق و تخليه مي باشد.

نمودار تايمينگ سوپاپ

با توجه به شكل فوق چنانچه دايره مکش كه متعلق به زمان مكش است را به عنوان دايره گردش ميل لنگ در نظر بگيريم. بالاترين نقطه آن مبین TDC و پايين ترين نقطه آن معرف BDC مي باشد . با توجه به شكل ملاحظه مي گردد كه سوپاپ هوا 21 درجه قبل از TDC بازشده ( آوانس سوپاپ هوا ) و تا 51 درجه بعد از BDC (ريتارد سوپاپ هوا ) همچنان باز مي باشد ، از اينرو مدت باز بودن سوپاپ هوا و درنتيجه زمان مكش 252 درجه مي شود (دایره مکش). 

(21آوانس سوپاپ هوا)+(180 فاصله نقطه مرگ بالا تا نقطه مرگ پایین)+ (51ریتارد سوپاپ هوا)=252

لازم به توضيح است كه آوانس و ريتارد سوپاپ هوا به دلايل ذيل ضروري است :

1-جبران حركت تدريجي در باز و بسته شدن سوپاپ هوا تا رسيدن به باز يا بسته شدن نهايي

2-درهنگام بازشدن سوپاپ هوا ، سوخت و هواي درون ماني فولد تقريباً ساكن بوده ، بنابراين با آوانس سوپاپ هوا زمان لازم برای جبران اينرسي ناشی از سکون تقریبی مخلوط سوخت و هوای درون مانی فولد نيز در نظر گرفته مي شود .

3-بعد از باز شدن سوپاپ هوا ، سوخت و هوا داراي انرژي جنبشي بوده ، بنابراين در هنگام بسته شدن سوپاپ هوا حتي بعد از BDC كه پيستون به سمت بالا حركت مي كند به دليل انرژي جنبشي سيال ، هنوز مقداري سوخت و هوا تمایل به ورود به سيلندر داشته و با ورود به سیلندر راندمان حجمي را افزايش مي دهند.

با توجه به شكل فوق 51 درجه بعد از BDC و بسته شدن سوپاپ هوا ، تراكم آغاز مي گردد و تا زمان جرقه زدن شمع فرآيند تراكم ادامه مي يابد ، حال با فرض اين كه جرقه شمع دقيقاً در TDC صورت مي گيرد ، مدت فرآيند تراكم برحسب گردش ميل لنگ 129 درجه خواهد بود (دایره تراکم)

به محض ايجاد جرقه ، فرآيند احتراق شروع مي شود.(دایره احتراق) از آنجايي كه در قسمت هاي انتهايی زمان احتراق ، فشار احتراق زيادي وجود ندارد تا پيستون را به سمت پايين حركت دهد ، از اين رو بهتر است چند درجه قبل از BDC سوپاپ دود باز شود تا عمل  تخليه بهتر انجام شود .

با توجه به شكل فوق با در نظر گرفتن 57 درجه به عنوان آوانس سوپاپ دود ، اين سوپاپ 57 درجه قبل از BDC باز مي شود ، از اينرو مدت فرآيند احتراق 123 درجه از گردش ميل لنگ مي باشد.

                          123=(57 آوانس سوپاپ دود)-(180 فاصله نقطه مرگ بالا تا نقطه مرگ پایین)

از طرفي 15 درجه هم  به عنوان ريتارد سوپاپ دود درنظر گرفته مي شود ، چرا كه به دليل انرژي جنبشي دود در پايان زمان تخليه و شروع زمان مكش ، با توجه به اينكه جهت حركت  پیستون به سمت پايين است ولي دود تمايل به خارج شدن از سيلندر را داشته و از اين رو تخليه دود بهتر صورت مي گيرد. درنتيجه با توجه به شكل مدت فرآيند تخليه 252 درجه خواهد بود.(دایره تخلیه)

توجه : در پايان زمان تخليه ، سوپاپ دود درحال بسته شدن مي باشد ، در حاليكه زمان مكش درحال شروع بوده و سوپاپ هوا درحال باز بودن ، چنين حركتي از سوپاپ هاي يك سيلندر كه سوپاپ دود درحال بسته شدن و سوپاپ هوا درحال باز شدن باشد را قيچي سوپاپ ها مي گويند .

با توجه به شكل فوق در مدت 21 درجه قبل ازTDC و 15 درجه بعد از TDC سوپاپ هاي دود و هوا در حال انجام عمل قيچي مي باشند ،بنابراين مدت زمان قيچي 36 درجه از گردش ميل لنگ مي باشد.

يكي از كاربردهاي مهم قيچي سوپاپ ها ، استفاده ازآن به جهت فيلرگيري سوپاپ هاي موتور خودرو  مي باشد.