معرفی رشته مکاترونیک
با پیشرفت تکنولوژی ما کاربردهای حوزه های مختلف فنی و مهندسی را در اطراف خودمان به وضوح مشاهده میکنیم از چرخ خیاطی و ماشین لباسشویی خودمان گرفته تا تجهیزات پزشکی و سیستم های هدایت موشک های هوافضایی و سیستم ترمز های ضد قفل و …
رشته مکاترونیک نگاه چندرشته ای به عرصه های مختلف مهندسی است در حقیقت نگاه جدیدی که برای پاسخ دادن به نیازهای روزافزون صنعت و تکنولوژی ارائه شده تا ارتباط داخلی یین رشته های خودکار و اتوماتیک کردن دستگاه ها مثل مهندسی کامپیوتر و برق را به صورت پیشرفته کنترل کند و سیستم های ترکیبی را در خدمت صنعت جدید بگیرد . نمونه ای از محصولات مکاترونیکی هم که کمی پیشتر نام بردیم در صنایع مختلفی مثل صنایع دفاعی ، محصولات صنعتی با کاربردهای اداری و خانگی ، صنایع خودروسازی و .. مورد استفاده قرار می گیرد.
با پایان یافتن سال نهم و آمدن فرم های هدایت تحصیلی اگر شما شرایط لازم از قبیل نمره احراز شده و استعداد و علاقه خصوصا به کارهای عملی و فنی برای ورود به شاخه فنی و حرفه ای دارید و نمی دانید کدام رشته از رشته های فنی و حرفه ای را انتخاب کنید تا پایان با ما باشید تا با یکی از جدیدترین زیرشاخه ها به اسم مکاترونیک که ازترکیب سه رشته مکانیک ،کامپیوتر و الکترونیک به وجود آمده است (در بعضی از تعاریف از رشته کنترل هم به عنوان رشته چهارم نام برده شده است) بیشتر آشنا بشویم که در ایران هم به دلیل نداشتن تکنسین مکاترونیک در خیلی از حوزه ها بخصوص در زمینه هایی که سه رشته ی کامپیوتر و الکترونیک و مکانیک با هم ترکیب می شوند نتوانسته یک سری از مشکلات را رفع کند .
تاریخچه
اولین بار واژه ی مکاترونیک را یه مهندس ژاپنی شرکت یاسکاوا که درباره کنترل کامپیوتری موتورهای الکتریکی در این شرکت تحقیق می کرد به کار برد یعنی در ژاپن اولین جرقه های خود را زد البته قبلا هم این رشته وجود داشت اما نه به این صورت صنعتی و با این نام . مکاترونیک جایگزین واژه سیستم های الکترومکانیکی شد.
ویژگی های هنرجویان
این رشته هم مثل همه ی رشته های دیگر نیاز به علاقه زیاد و در این رشته مخصوصا علاقه به کارهای عملی و تعمیرات دارد. هم چنین نیاز به دانش و مهارت خاص خودش را دارد.
حالا دانش و مهارت های لازم را برمی شماریم :
دروس رشته مکاترونیک در هنرستان
رشته صنعتی مکاترونیک در هنرستان ها در گروه تحصیلی مکانیک قرار دارد (با توجه به ارتباطی که این رشته با گروه برق و کامپیوتر هم دارد می تواند در این گروه های تحصیلی قرار بگیرد و اجرا شود )
حوزه های محتوایی این رشته شامل تربیت دینی و اخلاقی ، زبان و ادبیات فارسی و زبان های خارجی و شش خوشه ی مطالعات اجتماعی ، انسان و سلامت ، انسان و مهارت های زندگی ، شایستگی های غیر فنی ، شایستگی های پایه فنی و در نهایت شایستگی های فنی که درس تخصصی این رشته به شمار میرد، هستند.
نکته : دروسی که با قرمز مشخص شدن دروس تخصصی هستند.
کتاب ها و درس های این رشته
از طریق لینک زیر می توانید کتاب های درسی رشته مکاترونیک هنرستان را دانلود و بعد بررسی کنید :
http://www.chap.sch.ir/category/%5Bterm%3Avocabulary/592
هنرجویان در دوره سه ساله هنرستان چه مهارت هایی را کسب می کنند ؟
در پایه دهم در پروژه ساخت تختی که با اهرم تغییر وضعیت می دهد کار با اره ، سوهان ، خم ، پرچ ، جوش را یاد می گیرند و سازو کار حرکتی( مکانیزم) را کسب می کنند و در ادامه با یک موتور الکتریکی مدارهای الکترونیکی مربوط به آن را دچار تغییر وضعیت می کنند و با به کارگیری مدارهای پیشرفته آن را کنترل می کنند :
در درس نصب و راه اندازی مصنوعات مکاترونیکی هنرجویان یک کولر را به سیستم مکاترونیکی مجهز می کنند ، دستگاه هایی مثل ماشین جوجه کشی را با سنسورهای مختلفی کنترل می کنند و سرانجام با نصب و طراحی آبگرمکن و سلول های خورشیدی مهارت مکاترونیکی پیدا می کنند : درس نگهداری و تعمیر سیستم های سرمایشی و گرمایشی مکاترونیکی در سال های تحصیلی آینده هم در درس های تخصصی دیگر ی خودشان کسب شایستگی و مهارت می کنند تا یا وارد بازار کار بشوند یا این که در مقاطع تحصیلی بالاتر به تحصیل بپردازند .
مشاغل قابل احراز برای فارغ التحصیلان از هنرستان
برای فارغ التحصیلان هنرستانی یعنی افراد با مدرک دیپلم مشاغل زیر قابل احراز است:
نیروی ماهر مکاترونیک : پرداخت کار دستی ، مونتاژ کار ساده ، سازنده تخت های بیمارستان ، تعمیر کار کولر آبی مکاترونیکی و چرخ خیاطی و لوازم خانگی سرد کننده و گرم کننده ،تعمیر کار ساکشن بیمارستان ، نصاب آبگرمکن های خورشیدی ، نقشه خوان سیستم های الکتریکی و مکانیکی ، سرویس و نگهداری ماشین های اداری ، ترشکار درجه ۲ ، فرزکار درجه ۲ .
کمک تکنسین مکاترونیک : تعمیر کار سیستم های هیدرولیک و پنوماتیک ، تعمیرکار تجهیزات پزشکی و دندانپزشکی ، نقشه خوان سیستم های هیدرولیکی و الکتروهیدرولیکی و مکاترونیکی ، نصاب لوازم حفاظتی دزدگیر و لوازم حفاظتی اعلام حریق ، نصاب محرک های الکتریکی (درایوها) ، طراح شبکه های ارتباطی بی سیم و باسیم ، طراح و تحلیلگر مدارات میکرو کنترل ، نصاب سیستم های هوشمند ساختمان مثل دوربین مدار بسته و …
ادامه تحصیل در این رشته
معمولا هدف اصلی هنرجویان در رشته های فنی و حرفه ای ورود به بازارکاراست اما هنرجویان می توانند کنکور بدهند و در مقاطع کاردانی و یا حتی بالاتر و دکتری تحصیل کنند بنابراین فارغ التحصیلان مکاترونیک اگر بخواهند می توانند مهندس حرفه ای مکاترونیک بشوند این رشته هم از سال ۱۳۸۳ در دانشگاه های بزرگ و برجسته کشور مثل دانشگاه تهران دانشجو می پذیرد و در زیرشاخه های متعددی که شامل عرصه های مختلف مهندسی و صنعت تحصیل کنید (تصویر نمودار را از پایین به بالا بررسی کنید):
جوامع حرفه ای کشورهای ژاپن ، آمریکا ، استرالیا ، آلمان ، اتریش ، بلژیک و روسیه در این زمینه سرمایه گذاری بزرگی کردند .
مکاترونیک در ایران و آینده شغلی
این رشته حداکثر بیست ساله که وارد ایران و محیط دانشگاه ها شده است و در هنرستان ها هم که جز جدیدترین رشته هاست.
باتوجه به این که نیاز صنعت هم به خاطر :
۱- افزایش حجم وسیع تولیدات داخلی
۲-ارتباط تولیدات و محصولات در صنایع مختلف با مکاترونیک ، به نیروهای ماهر مکاترونیک و تربیت نیروی انسانی افزایش پیدا می کند ، استخدام این نیروها اهمیت بسیاری پیدا کرده است.
کاربرد این رشته به روحیه (شامل علاقه به بروز بودن ، کشف روش های جدید تر و جسارت ) مکاترونیست بستگی دارد و افراد با این خصوصیات همیشه راهی برای خودشان پیدا می کنند و هستند کسانی که از این افراد استقبال کنند .
